Στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιείται την προσεχή Δευτέρα 19 Μαρτίου το πρώτο Επιχειρηματικό Φόρουμ Ελλάδας – Σερβίας, με πρωτοβουλία της ελληνικής πρεσβείας...
... στο Βελιγράδι, του «Enterprise Greece» και του Ελληνοσερβικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Με αυτή την αφορμή μίλησε στη Voria.gr ο επικεφαλής του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της χώρας μας στη Σερβία κ. Χαράλαμπος Κουναλάκης. Ένας άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά τα δεδομένα της ευρύτερης Νοτιοανατολικής Ευρώπης και οραματίστηκε τη διοργάνωση του Φόρουμ ως εργαλείο ώθησης των διμερών οικονομικών σχέσεων.
Κύριε Κουναλάκη, γιατί θεωρείτε κατάλληλη τη συγκυρία για την ανάπτυξη των επιχειρηματικών σχέσεων Ελλάδας – Σερβίας;
Παρότι οι ελληνικές επενδύσεις στη Σερβία έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της αποχώρησης τριών ελληνικών τραπεζών από τη σερβική αγορά- παραμένει μόνο η Eurobank- η σταδιακή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και η συνεχής βελτίωση των επενδυτικών συνθηκών και της καταναλωτικής δύναμης στη Σερβία, δημιουργούν πλέον πιο πρόσφορο έδαφος για επιχειρηματικές συνεργασίες. Είμαι αισιόδοξος ότι στα επόμενα χρόνια οι διμερείς επιχειρηματικές σχέσεις Ελλάδας-Σερβίας θα παρουσιάσουν ανάπτυξη.
Ποια είναι σήμερα η επενδυτική παρουσία της Ελλάδας στη Σερβία;
Το ότι έφυγαν από τη χώρα οι τρεις από τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες δημιουργεί κενό, διότι οι ελληνικές τράπεζες στήριζαν την ελληνική επιχειρηματικότητα στη Σερβία. Όταν ακόμη λειτουργούσαν στη Σερβία και οι τέσσερις ελληνικές τράπεζες είχαμε υπολογίσει είχαμε υπολογίσει τα συνολικά άμεσα και έμμεσα ελληνικά κεφάλαια που έχουν επενδυθεί στη χώρα στα 2,2 δισ. ευρώ.
Σήμερα έχουν υποχωρήσει στο 1,7 δισ. ευρώ. Εξ αιτίας αυτού του κενού που δημιουργήθηκε, η Ελλάδα από την τρίτη θέση μεταξύ των ξένων επενδυτών στη Σερβία πριν από λίγα χρόνια, σήμερα βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα. Σήμερα στην επικράτεια της Σερβίας δραστηριοποιούνται 160 ελληνικές επιχειρήσεις, πολλές εκ των οποίων έχουν κάνει παραγωγικές επενδύσεις, όπως –για παράδειγμα- η ALUMIL του κ. Γιώργου Μυλωνά.
Το διμερές εμπόριο σε ποια φάση βρίσκεται;
Το διμερές εμπόριο αυξήθηκε το 2017. Παραμένει, όμως, σε χαμηλό επίπεδο σε σχέση με τις πραγματικές δυνατότητες. Έχουμε πολλά περιθώρια ανάπτυξης. Η προοπτική για τα επόμενα χρόνια είναι πολύ σημαντική, καθώς η Σερβία διατηρεί μεν κάποια προσκόμματα στις διαδικασίες εισαγωγής, αλλά η κατάσταση βελτιώνεται διαρκώς, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται και το εισόδημα των Σέρβων.
Σύμφωνα με στοιχεία της Σερβικής Στατιστικής Υπηρεσίας, οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Σερβία ανήλθαν πέρυσι σε περίπου 287 εκατ. ευρώ, έναντι 260,8 εκατ. το 2016, αυξημένες κατά περίπου 10%. Οι σερβικές εξαγωγές προς την Ελλάδα διαμορφώθηκαν στα 162 εκατ., έναντι 133 εκατ. το 2016, με αποτέλεσμα το ισοζύγιο να παραμένει έντονα πλεονασματικό για τη χώρα μας.
Υπάρχουν επιχειρήσεις της Σερβίας που θα μπορούσαν να επενδύσουν στην Ελλάδα;
Οι σχέσεις των δύο πλευρών είναι παραδοσιακά καλές λόγω των ιστορικών δεσμών που μας συνδέουν. Παρ’ όλα τα τελευταία χρόνια, που η ελληνική οικονομία μαστίζονταν από κρίση και ύφεση, οι Σέρβοι επιχειρηματίες δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι θα ήταν δυνατόν να δημιουργηθούν νέες επενδυτικές δυναμικές. να συνάψουν σχέσεις με την Ελλάδα.
Τώρα μπορούμε να τους μιλήσουμε για την ανάκαμψη και να τους εξηγήσουμε ότι η Ελλάδα περιμένει σημαντική ανάπτυξη, ενώ παρέχει δυνατότητες και ευκαιρίες για δουλειές. Δεν είναι καθόλου αμελητέο –για παράδειγμα- ότι η Β. Ελλάδα μετατρέπεται σε ενεργειακό κόμβο ή ότι το λιμάνι του Πειραιά αναπτύσσει μεγάλη δυναμική, κάτι που εκτιμάται ότι θα συμβεί μετά την ιδιωτικοποίηση και με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Στα περίπου 200 τετ-α-τετ ραντεβού που είχαμε με Σέρβους επιχειρηματίες για την προετοιμασία του Φόρουμ της Θεσσαλονίκης τους εξηγούσαμε ότι τώρα είναι το κατάλληλο timing για να κινηθούν στην Ελλάδα. Το μήνυμα που εισπράξαμε είναι ότι από την πλευρά τους υπάρχει σοβαρό ενδιαφέρον.
Ποιοι είναι κατά τη γνώμη σας οι τομείς επιχειρηματικού ενδιαφέροντος ανάμεσα στις δύο χώρες;
Οι τομείς στους οποίους διανοίγονται οι πιο ευοίωνες προοπτικές για ελληνικές και σερβικές επενδύσεις και εμπορικές συνεργασίες είναι η ενέργεια, με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές, η γεωργία, που κατέχει 11% στο ΑΕΠ της Σερβίας, τα τρόφιμα, κλάδος με πολύ δυνατές ελληνικές επιχειρήσεις, που θα μπορούσαν να συνεργαστούν με αντίστοιχες της Σερβίας, ώστε να πραγματοποιηθούν κοινά βήματα σε τρίτες αγορές.
Επίσης, οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, που αποτελούν προτεραιότητα για τη Σερβία, στην οποία δραστηριοποιούνται περί τις 2.500 εταιρίες softwareμε 20.000 εργαζομένους. Φυσικά προοπτικές υπάρχουν και στον τουρισμό, καθώς στην Ελλάδα κάνουν διακοπές ένα εκατ. Σέρβοι κάθε χρόνο, οι οποίοι αποτελούν «γέφυρα» ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Θα μπορούσαν να δημιουργηθούν κοινά τουριστικά πακέτα σε διάφορες εναλλακτικές μορφές τουρισμού, που να απευθύνονται σε επισκέπτες από άλλες χώρες, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τομείς της φαρμακοβιομηχανίας, των ιατρικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών υγείας, στους οποίους υπάρχει πρόσφορο έδαφος για συνεργασίες, από τα γενόσημα φάρμακα, μέχρι την ανταλλαγή τεχνογνωσίας.
